Kategori: Makaleler

İşlemsel Bellek: Kültürlerin Derinliklerinde Kimlik, Ritüel ve Topluluk Yapıları Kültürlerin çeşitliliği, insanlık tarihinin en etkileyici yönlerinden biridir. Bir antropolog olarak, her kültürün kendine özgü ritüelleri, sembollerini ve topluluk yapısını anlamak için sürekli bir merak içindeyim. Kültürel pratikler, bireylerin ve toplulukların dünyayı nasıl algıladıklarını ve kendilerini nasıl ifade ettiklerini gösteren güçlü araçlardır. Bu anlamda, toplumsal yapıları şekillendiren bir diğer önemli kavram ise, zihinsel süreçler ve hafızadır. İnsanlar sadece geçmişi hatırlamakla kalmaz, aynı zamanda kültürel hafızalarını işlemsel olarak inşa ederler. İşte bu noktada, ‘işlemsel bellek’ kavramı devreye giriyor. İşlemsel Bellek Nedir? İşlemsel bellek, bir kişinin belli bir görev veya eylemi nasıl yerine…

Kronolojik Liste Nedir? Bir sabah uyandığınızda bir anı canlanır zihninizde. O kadar belirgindir ki, sanki o anı bir film sahnesi gibi gözlerinizin önünde tekrar yaşarsınız. Bazen tek bir an, hayatımızda değişim yaratabilir. Ne zaman, ne oldu, nasıl oldu? İşte bu soruları sorarken, o anı anlamlandırmak için kullandığımız en güçlü araçlardan biri: Kronolojik liste. Ama bu sadece bir yöntem değil, bir hikâye anlatma biçimidir. Şimdi size, bir kronolojik listenin gücünü anlatan bir hikâye paylaşmak istiyorum. Bu hikaye, hayatın ne kadar karmaşık ama bir o kadar da sade olduğunu gösterecek. — Hikayenin Başlangıcı: Zeynep ve Emre Zeynep ve Emre, farklı bakış açılarına…

Işbirlikli Çalışma: Kültürel Bağlantıların Derinliklerine Yolculuk Bir antropolog olarak, farklı kültürlerin iç içe geçen dünyalarını keşfederken, insan topluluklarının birbirleriyle nasıl etkileşimde bulunduğu büyük bir merak uyandırır. Her kültür, kendi özgün ritüelleri, semboller ve topluluk yapılarıyla şekillenir. Ancak bu yapılar, toplulukların bir arada yaşamını ve birbirleriyle işbirliğini de içeren daha büyük bir sosyal ağın parçalarıdır. İşbirlikli çalışma, bu ağın işleyişini anlamamıza yardımcı olacak önemli bir kavramdır. Peki, işbirlikli çalışma nedir? Kültürel bağlamda nasıl işler ve topluluk yapılarında ne gibi değişimlere yol açar? Bu yazıda, işbirlikli çalışmayı antropolojik bir perspektifle ele alacak, ritüellerden sembollere ve kimliklere kadar geniş bir yelpazede inceleyeceğiz. İşbirlikli…

Krematoryum Türkiye Neden Yok? Kültürden Kentleşmeye Derin Bir Analiz Merhaba arkadaşlar—bugün biraz ağır ama bir o kadar düşündürücü bir konuyu birlikte irdeleyelim: Ülkemizde bir Zincirlikuyu Mezarlığı ya da başka bir noktada işleyen bir krematoryum tesisinin neden hâlâ var olmadığı. Yani “Krematoryum Türkiye neden yok?” sorusu. Mutfak sohbetlerinden farklı; kent planlaması, inanç dünyası, hukuk, toplumsal algılar… hepsi devreye giriyor. Siz de yorumlarda kendi görüşlerinizi paylaşın, bu alandaki sessizliği birlikte seslendirelim. — 1. Köken ve Yasal Zemin Türkiye’deki duruma baktığımızda, hukuken kremasyonun (ölü bedenin yakılarak kül hâline getirilmesi) tamamen yasak olmadığını görüyoruz. Örneğin, 1930 tarihli Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 224. ve 225. maddeleri, belediyelerin ceset yakılması…

İş Bankası Fast Limiti Ne Kadar? Felsefi Bir Bakışla Etik, Epistemoloji ve Ontoloji Üzerinden Bir İnceleme Bir Filozof Bakışıyla: Sınırsızlık ve Sınırlılık Üzerine Felsefenin derinliklerine inmeye başladığımızda, insan doğasının en temel ikilemlerinden biri olan “sınırsızlık” ve “sınırlılık” arasındaki ilişkiyi göz önünde bulundurmak gerekir. Her şeyin ölçüldüğü, sınırlandırıldığı, ancak aynı zamanda sınırsızlığın arayışında olduğumuz bir dünyada, sınırlar bize her zaman hem bir güvenlik sağlarken hem de bir kısıtlama getirir. İş Bankası Fast limitine gelince, bu limitin kendisi de tam olarak böyle bir felsefi ikilemi yansıtır. Hem dijital dünyada özgürlüğü hem de finansal güvenliği sağlamaya çalışırken, sınırlılıklarla nasıl başa çıkabileceğimiz üzerine bir…

İzkitap Hangi Yazarlar Gelecek? Kültürel Ritüeller, Semboller ve Kimlikler Üzerinden Bir Antropolojik İnceleme Bir antropolog olarak, dünya üzerinde her toplumun kendine özgü ritüelleri, sembolleri ve kimlikleriyle şekillendiğini gözlemlemek bana derin bir merak uyandırıyor. İnsanlar, sadece fiziksel dünyayı değil, aynı zamanda toplumsal yapıları, kültürel pratikleri ve kimlikleri de inşa ederek hayatta kalıyorlar. Bir kitabın yazılması, yayımlanması ve paylaşılması da bu kültürel yapının bir yansımasıdır. “İzkitap hangi yazarlar gelecek?” sorusu, aslında çok daha derin bir kültürel ve toplumsal meseleye işaret ediyor: Yazarlık, bir kültürün kimliğini, değerlerini, ritüellerini ve sembollerini nasıl şekillendirir? Bu yazımda, bu soruyu antropolojik bir bakış açısıyla ele alarak, kültürlerin…

Kaç Çeşit Somun Vardır? Bir Yolculuk Hikayesi Bir sabah, elinde büyükçe bir anahtar, bir somun ve birkaç cıvata olan Ahmet, garajının kapısını gürültüyle kapatırken kafasında binbir düşünce dolaşıyordu. Çalıştığı inşaat firmasının zorlu projesi, tam bir çözüm gerektiriyordu. Birbirinden farklı somunlar arasından doğru olanını bulmak, projenin devamı için kritik önem taşıyordu. Ahmet, stratejik bir şekilde işleri halletmeye alışkındı. Her şeyin bir çözümü vardı ve o çözümü bulabilmek için doğru aracın bulunması gerekiyordu. Fakat, tam da bir somunun çeşitli türleri hakkında düşündüğü sırada, yanına gelen kız kardeşi Zeynep ona gülümsedi ve sabah kahvesiyle beraber hikâyesine başladı. Zeynep’in Empati Dolu Yaklaşımı Zeynep, yıllardır…

“istihsal” Kelimesi Ne Anlama Geliyor? “İstihsal” kelimesi, kökenini Arapça istiḥṣāl (اِسْتِحْصَال) sözcüğünden alır. [1] Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüklerinde iki temel anlamıyla yer alır: “çıkarma, elde etme” ve “üretim”. [2] Günümüzde dilimizde較 kullanımı giderek seyrekleşmiş olsa da, özellikle eski metinlerde ve bazı teknik‑ekonomik bağlamlarda karşımıza çıkar. Kökeni ve Tarihsel Yolculuğu Kelimenin Arapçadaki kökü “hasala/ḥaṣala” fiilidir; “hasıl oldu”, “meydana geldi” anlamlarına gelir. [1] Osmanlıca dönemde bu kök üzerinden Türkçeleşmiş ve “istihsal” biçiminde dilimize yerleşmiştir. Örneğin, Yahya Kemal Beyatlı ‘nın bir dizesinde “Eskiden İstanbul istihlak ile yaşarken şimdi istihsalle yaşamak mecburiyetindedir.” sözünde kullanılmıştır. [3] Dilimizde özellikle 19. yüzyıl ve öncesindeki metinlerde “altyapı, maden,…

Kuzu ve Işığa Adanmış Bir Hayat Bir sabah, güneşin ışıkları henüz ufukta belirmeye başlamışken, bir kasaba varmış. Kasaba, gelenekleri ve inançlarıyla ünlüymüş, ama burada herkesin bildiği bir şey varmış: Kuzu, sadece bir hayvan değil, bir anlam, bir sembol, bir rehbermiş. Kasabanın kalbinde, adını çokça duyduğumuz Elias ve Mara adında iki dost yaşarmış. Elias, mantıklı ve çözüm odaklı, hayatını strateji ve başarı peşinde koşarak geçiren bir adamken; Mara, duygularıyla hareket eden, insanları ve ilişkileri derinden anlayan bir kadındı. Bu iki kişi, kasabanın en derin sırlarını paylaşan, birbiriyle en çok konuşan iki dostmuş. Bir gün, Elias ve Mara sabahın erken saatlerinde, kasabanın…

Islim Kebabı: Toplumsal Yapıların ve Bireylerin Etkileşimi Üzerine Bir Analiz Bireylerin toplumsal normlarla nasıl şekillendiğini ve kültürel pratiklerin sosyal yapıları nasıl dönüştürdüğünü anlamaya çalışan bir araştırmacı olarak, bazen en sıradan yemek tariflerinin bile derin toplumsal anlamlar taşıdığını fark ederim. Bugün ele alacağımız Islim Kebabı, sadece lezzetli bir yemek olmanın ötesinde, toplumdaki cinsiyet rolleri, aile dinamikleri ve kültürel geleneklerle bağlantılı bir örnek teşkil edebilir. Peki, bu kebap tarifine olan ilgi, bize toplumun nasıl yapılandığı ve bireylerin bu yapıyı nasıl deneyimlediği hakkında neler anlatabilir? Islim Kebabı, Osmanlı İmparatorluğu’ndan günümüze kadar gelen bir geleneksel yemektir. Ancak, bu yemek sadece mutfakla sınırlı değildir. İçerdiği…